Beleggen voor je kind is voor veel mensen een brug te ver, omdat ze het te risicovol vinden. Toch zijn er ook ouders die zelfs hun eigen kinderen leren beleggen. Stan en Paul zijn daar goede voorbeelden van. Hoe gaan zij nu om met geld en welke lessen hebben ze geleerd van hun ouders?
Stan is 20 jaar en studeert nog. Toch heeft hij al een uitgebreide beleggingsportefeuille uitgebouwd met individuele aandelen en ETF’s. “Ik ben al van mijn 14 jaar bezig met beleggen. Voor mij is dat een van de mooiste dingen: je geld laten renderen. Ik was daar al heel vroeg door gefascineerd en las als tiener de boeken van mijn grote voorbeelden Warren Buffet en Pierre Van Huylenbroeck. Mijn stiefvader heeft me dan geholpen bij mijn eerste stappen op de beurs.”
Paul is 33 jaar en werkt als grafisch ontwerper. Ook hij heeft een gezonde interesse in de beurs en belegt een deel van zijn geld. “Dankzij mijn vader ben ik geïnteresseerd in de beurs, en heb ik geleerd er zelfstandig en verantwoord mee om te gaan: ik herinvesteer nu 30 % van wat ik win, en de andere 70 % spaar ik. Dat is regel nummer 1: investeer enkel wat je kan missen!”
Over geld praten mag geen taboe zijn
Paul en Stan hebben duidelijk iets gemeenschappelijk: er werd thuis over geld gepraat, zonder taboe. Hun ouders hebben hen ook geleerd om een eigen budget te beheren. Een waardevolle les want zo leert een kind dat geld hebben niet vanzelfsprekend is en op is echt wel op.
“In ons gezin zijn we altijd heel open geweest over geld,” zegt Stan. “Over beleggingen en sparen wordt elke dag gebabbeld aan de keukentafel. In veel gezinnen zijn geldzaken echter taboe. Later hebben die kinderen het dan moeilijk, wanneer ze een huis willen kopen bijvoorbeeld en een lening moeten aangaan, omdat er thuis nooit over gesproken is en ze dus niet weten hoe ze dat best aanpakken.”
Zakgeld is leergeld
Over geld praten is één ding, je kind er effectief mee leren omgaan nog een ander. Ook dat hebben Stan en Paul geleerd dankzij hun ouders. Stan: “Sinds mijn 15 jaar krijg ik een bedrag per maand waarmee ik zelf mijn kleren moet kopen en de extraatjes, zoals uitgaan en mijn broodjes tijdens de middagpauze op school. Ik vind dat wel goed, want als je een bepaald budget hebt, hou je beter in het oog hoeveel je uitgeeft. Is je geld op, dan kan je moeilijk extra zakgeld gaan vragen, want je weet heel goed wat je maandbudget is en daar blijft het bij. Daarnaast heb ik nu een eigen auto en dat is ook een kostenpost. Ik heb hem niet zelf gekocht, maar moet hem wel zelf onderhouden. De verzekering, de brandstof en het onderhoud zijn voor mij. Als ik niet goed werk op school en daardoor geen vakantiejobs kan doen of als ik niet goed met mijn geld omga, dan weet ik dat ik die auto gewoon niet kan gebruiken. Dat zou ik heel erg vinden, want die auto zorgt ervoor dat ik veel vrijheid heb. Het motiveert me dus om mijn financiën op orde te hebben.”
Paul: “In het middelbaar kreeg ik wekelijks een bedrag waarmee ik mocht doen wat ik zelf wou. Eens ik naar de universiteit ging, kreeg ik 300 euro per maand om al mijn kosten te dekken. De huur van mijn kot werd door mijn ouders betaald. Zo heb ik geleerd om met geld om te gaan, want als mijn geld op was, moest ik niet gaan aankloppen bij mijn ouders. Zo heb ik wel enkele keren mijn lesje geleerd. Als ik dan onvoorziene kosten had aan mijn auto, moest ik ook mijn plan leren trekken. Om toch voldoende centjes te hebben, heb ik steeds studentenjobs gedaan, zodat ik ook kon sparen voor die onverwachte uitgaven.”
Wil je jouw kind ook zakgeld geven? Dat kan al heel vroeg volgens pedagoge en gedragstherapeute Marijke Bisschop: “Zakgeld is leergeld. Vanaf ongeveer 6 à 7 jaar is een kind daar klaar voor, want op die leeftijd leren ze rekenen op school.”
Hoe zouden Stan en Paul hun kinderen leren omgaan met geld?
Dat onze kinderen allemaal doorwinterde beleggers worden is zeker geen doel op zich, maar wel dat zij zelfstandig hun geld kunnen beheren eens ze volwassen zijn. Welke lessen hebben Stan en Paul geleerd van hun ouders en wat zouden zij anders doen?
“Wat ik zeker zou overnemen, is de nadruk die mijn ouders gelegd hebben op het belang van hard werken als je iets wil bereiken,” zegt Stan. “Ook het zakgeldbudget zou ik toepassen voor mijn eigen kinderen. Daarnaast zou ik ook de basisprincipes van beleggen uitleggen aan mijn kinderen. Wat is een aandeel? Als je altijd gaat winkelen bij een bepaalde supermarkt, kan je aandelen kopen zodat je een stukje mede-eigenaar wordt. Er zijn veel jongeren die beginnen beleggen, maar eigenlijk niet goed weten waar ze mee bezig zijn. Daarnaast is er veel basiskennis die je niet meekrijgt op school die ik mijn kinderen wel zou geven: het leren invullen van een belastingbrief, de aankoop van een huis, een lening aangaan, je loonbrief controleren. Dat je eerst hogeschool moet doen en dan nog iets in de financiële sector voor je te weten komt hoe je een belastingbrief moet invullen, is toch heel spijtig. Het gaat om jouw loon! Je hebt veel rechten en plichten, maar heel veel mensen maken geen gebruik van hun rechten in hun belastingbrief. Dat zou ik thuis bespreken met mijn kinderen, vanaf de leeftijd van 16 jaar bijvoorbeeld.”
Paul: “Wat ik zeker ook zal doen bij mijn eigen kinderen is zakgeld geven. Enkel zo leer je met vallen en opstaan wat het betekent om je eigen geld te beheren. Daarnaast zou ik mijn kinderen leren hoe je je administratie doet en je eigen facturen betaalt. Dit is iets wat we niet leren op school en waarmee we later allemaal geconfronteerd worden. Als je het niet slim aanpakt, kan je veel geld verliezen.”
Hoe goed leer jij jouw kind(eren) omgaan met geld? Doe de test en ontdek onze tips!
Zit je kind in de lagere school? Dan kan je gratis testen hoeveel het weet over geld. Surf naar www.financieleeducatie.be en kies het leerjaar van jouw kind. Ben je al benieuwd naar de score? Succes!
Je kind financieel opvoeden hoeft niet moeilijk of ingewikkeld te zijn. De papa van Tuur kan je inspireren!