In samenwerking met het studiebureau iVOX hield Yongo een onlinepeiling naar hoe 1000 Belgische ouders omgaan met sparen voor hun kinderen (6 tot 12 jaar). Een van de onderwerpen was het zakgeld. Hoe pakken ouders dit aan?

Uit de enquête blijkt dat meer dan de helft van de bevraagde ouders (55 %) minstens een keer per maand zakgeld geeft.

“Veel ouders geven zakgeld, maar daar stopt het ook bij. De kinderen krijgen geld en doen er dan mee wat ze willen. Vanuit pedagogisch standpunt is dat geen ideale situatie. Als je zakgeld geeft, is het in de eerste plaats om je kind te leren omgaan met een budget. Het is dus belangrijk dat je je kind begeleidt, een dialoog aangaat en – vooral – afspraken maakt. Op die manier vermijd je eventuele frustraties,” verduidelijkt Marijke Bisschop, pedagoge en gedragstherapeute.

Zakgeld is het begin van een lang leerproces, een belangrijke stap in de opvoeding van je kind. Zelfs kleine bedragen zorgen ervoor dat je kind met geld leert omgaan. Het voornaamste is niet dat je kind er rijker van wordt, maar wel dat je het aanmoedigt om zelfstandig en verantwoordelijk te zijn.

Leren betekent vaak ook fouten maken. Je kind zal zeker nutteloze of impulsieve aankopen doen. Maar daarna zal het beseffen dat het geld verspild heeft. Des te beter! Alle kinderen maken fouten, zo leren ze omgaan met geld.

“Om dit leerproces te stimuleren kun je je kind meenemen naar de winkel of kleine praktische oefeningen doen. Uiteraard moet je hen fouten laten maken en dat is niet altijd even gemakkelijk als ouder. Maar je kind leert eruit. Daarna kan je dit bespreken en uitleggen waarom iets een slechte aankoop was,”aldus Patrick Binot, voormalig directeur van La Ligue des familles.

Uit onze enquête blijkt dat 38 % van de ouders regelmatig zakgeld geeft, zonder specifieke reden. Omgekeerd geeft meer dan de helft van de ouders (52 %) alleen zakgeld voor een speciale gelegenheid.

Marijke Bisschop: “Te gemakkelijk en zonder reden zakgeld geven is niet noodzakelijk positief. Het is beter om een bedrag vast te leggen en een bepaald tijdstip overeen te komen. Als je kind zijn geld niet goed beheert, alles uitgeeft en meerdere dagen of weken moet wachten voor het opnieuw zakgeld krijgt, zal het leren uit zijn fouten. Dan krijgt zakgeld een betekenis in het hele leerproces. Als ouder mag je in die situatie dus niet automatisch bijpassen! Daarmee bewijs je je kind geen dienst voor de toekomst …”

20 % van de ouders geeft geld voor een speciale gelegenheid, bijvoorbeeld een goed rapport. Gemiddeld geven ouders 18 euro voor mooie schoolresultaten. Onze experts raden af om zakgeld te gebruiken om te belonen, laat staan om te straffen.

“Je hoeft niet meer zakgeld te geven voor een mooi schoolrapport. Kinderen weten dat ze goed moeten werken op school, dat is normaal. Als je eenmaal begint met meer geld te geven, loop je het risico dat je elk jaar meer geeft. Bovendien kan het leiden tot competitie tussen de kinderen in het gezin”, beklemtoont Marijke Bisschop.

Je kunt je kind wel belonen voor een goed rapport of voor huishoudelijke klusjes. Maar die beloning staat het best los van het zakgeld op zich.

Rond de leeftijd van 6-7 jaar is een kind oud genoeg om zakgeld te krijgen. Op die leeftijd leert het rekenen op school. Hoe ouder het kind, hoe meer ouders de neiging hebben om zakgeld te geven. Tussen 6 en 8 jaar krijgt 28 % van de kinderen zakgeld. Tussen 9 en 10 jaar stijgt dit tot 34 % en bij 11-/12-jarigen tot 53 %.

Heel wat ouders vinden het moeilijk om een bedrag te plakken op het zakgeld. In veel gezinnen is hier discussie over.

Yves Coemans, attaché bij de studiedienst van de Gezinsbond, bevestigt: “Ouders stellen deze vraag vaak, maar een ideaal bedrag bestaat niet. Dat hangt af van wat het kind zelf moet betalen. De beste oplossing is erover te praten met je kind.”

Veel ouders twijfelen over het bedrag dat ze moeten geven. Vaak hebben we de neiging te vertrouwen op wat de norm is. Het probleem is dat er geen standaardbedrag voor zakgeld is. Sommigen vragen raad aan andere ouders, maar de bedragen verschillen sterk van gezin tot gezin. Die beslissing hangt af van de gezinssituatie en ook van wat met het zakgeld moet worden betaald.

Natuurlijk horen en leren kinderen ook zelf heel wat over zakgeld. We moeten niet naïef zijn: ze praten erover op de speelplaats! Al heel snel beseffen ze dat ze meer of minder krijgen dan anderen en dat kan leiden tot frustraties.

“Belgen zijn heel gesloten als het over geld gaat. Heel weinig ouders praten erover met hun kinderen. Dat is nochtans nodig. Met geld omspringen leer je niet alleen op school, maar vooral binnen het gezin,” beklemtoont Pascal Paepen, zelfstandig financieel expert.

Daarom is het belangrijk dat je de dialoog aangaat met je kind en afspraken maakt. Waarom het niet zwart op wit vastleggen in ons zakgeld­contract? Onze 4 experts zijn het algemeen eens over één punt: je geeft beter te weinig dan te veel. Enkele munt­stukken volstaan al voor je kind om ervaring op te doen en zijn plan te leren trekken.

Voor je erover praat met je kind, raden we je aan ons artikel Zakgeld: 7 do’s and don’ts te lezen!

Uiteraard zijn de ouders de eersten die zakgeld geven. Maar ook andere familieleden dragen graag een steentje bij. De grootouders bijvoorbeeld, vinden het fantastisch om hun kleinkinderen een plezier te doen. Uit onze enquête blijkt dat 3 op 4 grootouders minstens een paar keer per jaar geld geven aan hun kleinkind(eren). Bij 1 op 5 grootouders krijgen de kleinkinderen minstens een keer per maand zakgeld.

“Grootouders die zakgeld geven, bedoelen het uiteraard goed, maar ze maken de situatie nog moeilijker. Soms geven ze 100 euro, gewoon omdat de kleinkinderen ‘s zondags eens langskomen. Dat is niet ideaal, want de ouders bepalen een vast bedrag en tijdstip om hun kinderen de waarde van het geld aan te leren. Bovendien geven grootouders bedragen die soms gigantisch lijken voor kinderen, en dat zomaar zonder reden. Dat kan het leerproces verstoren of kinderen er zelfs toe aanzetten om meer te vragen van hun ouders,” benadrukt Patrick Binot.

Daarnaast heb je ook de meters en peters die af en toe wat zakgeld geven. 50 % doet dit enkele keren per jaar. Zij hebben dan weer de neiging geld te geven bij speciale gelegenheden, zoals een verjaardag, Kerstmis, Pasen of carnaval.

De meeste ouders (73 %) maken zich geen zorgen over het bedrag dat hun kind krijgt van anderen. Slechts 20 % van de ouders mengt zich hierin en maakt afspraken met de grootouders, meters en peters. Als het om cadeautjes gaat, wil 41 % van de ouders graag dat hun raad wordt gevraagd om nutteloze geschenken te vermijden.

Zakgeld is de ideale oplossing om je kind zijn geld te leren beheren. Als ouder weet je hoe belangrijk dat is. Het gaat om meer dan alleen facturen betalen. Het betekent ook geld opzijzetten om jezelf af en toe iets leuks te gunnen of onvoorziene situaties aan te kunnen.

Sparen is abstract voor kinderen. Je kunt ze dus het best al van op heel jonge leeftijd hiervan bewust maken. Als je je kind zakgeld geeft, kan je het verplichten een klein deel ervan te sparen. Bijvoorbeeld ¾ gaat naar iets leuks en ¼ gaat in het spaarvarkentje.

Lees hoe je Yongo kan gebruiken voor het spaargeld van je kind.